RSD (rejection sensitive dysphoria) en ADHD

Rejection sensitive dysphoria (RSD), oftewel afwijzingsgevoeligheid is iets waar veel mensen met ADHD last van hebben. Het wordt alleen niet altijd herkend, omdat het geen officieel kenmerk is van ADHD.

wat betekent rejection sensitive dysphoria (RSD)

‘Rejection sensitive‘ is Engels voor ‘gevoelig voor afwijzing’. Het woord ‘dysphoria‘ komt volgens ADHD-expert William Dodson van het Griekse woord ‘ondraaglijk’. De Nederlandse vertaling van ‘dysphoria‘ is ‘dysforie’ en dat is weer een benaming voor een gemoedstoestand waarin je somber en prikkelbaar bent. Het is tegengesteld aan euforie, dat uitzinnig van blijdschap, of extreem vrolijk betekent.

‘Rejection sensitive‘ is Engels voor ‘gevoelig voor afwijzing’

wat is de relatie met ADHD

RSD komt alleen bij ADHD voor. Het is een niet zo bekende kant van ADHD, maar toch is het een van de eerste dingen die werd benoemd toen ze in de jaren ’70 ADHD verder gingen onderzoeken. Het is echter lastig meetbaar en daarom kwam het niet meer voor in de lijst van typische kenmerken van ADHD. Nu komt men daar, vooral in Amerika, wel van terug en wordt ook emotieregulatie (waar RSD onder valt) meer bekeken als iets dat hoort bij ADHD.

wat is RSD

Bij RSD ervaar je een enorme emotionele pijn en een groot gevoel van afwijzing, terwijl dat helemaal niet in verhouding staat tot hetgeen er werkelijk gebeurd is. Stel je voor dat je maar 2 minuten te laat bent. Jouw collega, of iemand uit jouw familie zegt achteloos, maar wel met een vriendelijke ondertoon ‘Wat ben je laat’. Waarmee diegene bedoelt ‘wat vervelend voor je, had je oponthoud onderweg?’. Jij hoort echter ‘belachelijk dat je zo laat bent, hoe durf je? Wat ben jij toch egoïstisch!‘ Je bent echt even van slag, ook al is de opmerking ‘Wat ben je laat’ allerminst kwetsend bedoeld. RSD kan worden getriggerd door een gevoel van schaamte en/of falen. Het heeft ook vaak te maken met je eigen (te) hoge verwachtingen.

De mate van emotionele verslagenheid staat niet in verhouding tot hetgeen er daadwerkelijk gebeurd is.

wat kun je tegen RSD doen

Het is lastig om er grip op te krijgen. Dat is nog lastiger als je moe, overwerkt en gestrest bent. Zorg daarom goed voor jezelf. Voldoende bewegen, gezond eten en -soms heel lastig bij ADHD- goed slapen. Als je fit bent, is het makkelijker om met emoties om te gaan. Helemaal als ze alle kanten op schieten.

In Amerika geven ze soms medicatie als middel tegen RSD. In Nederland is dat -naar mijn weten- niet zo. Ik denk ook dat een van de weinige dingen die je kunt doen, is jezelf er goed tegen te wapenen. Dat doe je door, naast goed voor jezelf te zorgen, je heel goed te (laten) informeren. Let op: je moet wel jezelf herinneren aan de opgedane kennis, zodat je op momenten dat het nodig is, altijd bij de informatie kan. Je kunt proberen om iemand erbij te betrekken. Iemand die jij vertrouwt. Diegene kan jou helpen op de manier die jullie samen van te voren hebben bedacht.

Zorg dus dat je kennis hebt over hoe ADHD en RSD zich bij jou uiten. Dat je weet dat je niet op dit enorme gevoel van afwijzing kunt afgaan, omdat jij buiten jouw schuld om, een onschuldige opmerking op een 100 keer zo heftige manier interpreteert.

Ben je benieuwd of jij misschien ook ADHD hebt? Klik hier om de test te doen.